İcra Ve İflâs Hukukunda İvazsız Tasarruflardan Dolayı İptal Davası

Borçluların alacaklılarından mal kaçırmak amacıyla yaptığı işlemlere karşı alacaklıları korumak ve ekonomik hayatın güven içerisinde ilerlemesini sağlamak açısından tasarrufun iptali davası son derece önemli bir yere sahiptir. İcra ve iflas takiplerinde uygulama alanı bulan iptal davası ile borçlunun/müflisin alacaklılara zarar veren tasarruf işlemlerinin iptal edilmesi ve söz konusu malvarlığı değeri üzerinde alacaklıya cebri icra yetkisi verilmesi sağlanır. Uygulamada sıklıkla karşımıza çıkan tasarrufun iptali davasının sebeplerinden biri borçlunun ivazsız tasarrufları ile alacaklılarından mal kaçırmasıdır. İvazsız tasarruflardan dolayı iptal davası İcra ve İflas Kanunu'nun 278. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Çalışmamızda İİK m. 278 hükmü uyarınca açılan iptal davaları doktrin ve Yargıtay kararları ışığında tüm yönleriyle incelenmiştir. Çalışmamızın amacı hangi tasarruf işlemlerinin Kanun'un 278. maddesinin kapsamına girdiğini tespit etmek ve bu tasarrufların iptal edilebilmesi için gerçekleşmesi gereken unsurları belirlemektir. Bu minvalde, öncelikle tasarrufun iptali davasının genel özellikleri açıklanarak davanın konusu, amacı, hukuki niteliği, görevli ve yetkili mahkeme, yargılama ve ispat hususları aydınlatılmıştır. Ardından İİK m. 278 hükmü uyarıca bir tasarruf işleminin iptali için gerçekleşmesi gereken şartlar tek tek ele alınmıştır. İvazsız tasarruflardan dolayı iptal davasına ilişkin uygulamada karşılaşılan sorunlara ışık tutulmuş ve bu sorunlara çözüm getiren Yargıtay kararlarına yer verilmiştir. Ayrıca İİK m. 278'in üçüncü fıkrasının birinci bendinde yer alan "neseben veya" ibaresini iptal eden Anayasa Mahkemesi'nin 11.07.2018 tarihli ve 2018/9-84 sayılı kararı değerlendirilmiştir.