Bilimle Halkın İmecesi

Türk aydınlarının, imparatorluğun son dönemlerinden itibaren Cumhuriyet döneminde de iddialı bir şekilde sürecek hayallerinden biri, taşrayı entelektüel açıdan geliştirmekti. Türk Ocakları’nda sergilenen taşrayı kültürle bilimle fethetme çabası Cumhuriyet devrinde sürmüş;, Halkevlerinin Köycülük Şubeleriyle bu çabaları kurumsallaştırma girişiminin ardından kuşkusuz önemli bir hamle, Köy Enstitüleriyle gerçekleştirilmişti. Öte yandan kriz dönemlerinde böyle çabalar kesintili olarak kendisini gösterecekti. Nitekim Milli Mücadele yıllarının Nasihat Heyetlerini bu bağlamda ele almak yanlış olmayacaktır. Üniversiteler de bu ütopya içinde yer almakta gecikmediler. Özellikle siyasal krizlerin yaşandığı dönemler, üniversiteleri taşraya doğru harekete geçirmiş görünmektedir. Nitekim Şeyh Sait İsyanı ve sonuçları, Darülfünunlu gençleri Anadolu’yu bilginin ışığıyla aydınlatma hevesine itmişti. Nihayetinde onların belli dönemlerde Anadolu’ya açılma planları müderrislerin Anadolu’da araştırma ve incelemelerde bulunacakları, konferanslar verecekleri, Tedkik ve Telkin Heyetlerinin gezilerine dönüşmüştü. İTÜ’nün geçmişinden bir kesiti inceleyen bu çalışma, özellikle kurumun düzenlediği üniversite haftalarına odaklanarak bilimi taşraya, halka taşıma, tanıştırma çabalarını anlatmak/aktarmak amacıyla kaleme alınmıştır. Aslında yazarları tarafından uzun vadede proje boyutunda ele alınması planlanmışsa da, 2023 yılının İTÜ’nün 250. kuruluş yılı olması münasebetiyle bu etkinliklere ve yeniden faaliyete geçirilen İTÜ Yayınevi’nin cep kitapları serisine katkıda bulunma düşüncesiyle, elinizdeki kitap hazırlığı gerçekleştirilmiştir.